بررسی تأثیر آموزش تمرینات ذهن خوانی بر مهارت های کابردشناسی زبان کودکان اوتیستیک

چکیده مقدمه: اوتیسم با آسیب شدید در تعاملات اجتماعی مشخص می شود. مطالعات اخیر درباره توانایی های زبانی کودکان اوتیستیک ، نقایص فراگیری را در حوزه های کاربردشناسی ارتباط کودکان که شامل استفاده از گفتار و ایما واشاره متناسب با بافت ارتباطی اجتماعی می باشد توضیح داده اند ( بارون- کوهن 1988). این نقص ارتباطی با ناتوانی نظریه ذهن ( توانایی پیش بینی و توضیح رفتار دیگران با در نظر گرفتن حالات ذهنی آنها) ارتباط دارد (هاپه 1993)، زیرا به دلیل وجود این آسیب اوتیستیک ها قادر نیستند دیدگاه شریک ارتباطی را در تعاملات اجتماعی نظر بگیرند. روش: در این مطالعه کارآزمایی بالینی با گروه کنترل (rct) 32 فرد اوتیستیک ( 30 پسر و 2 دختر) 11-7 ساله طبق معیارهای ورود و خروج از مطالعه از مدارس و کلینیک های مخصوص افراد اوتیستیک شهر تهران انتخاب و بعد از ارزیابی اولیه به طور تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. به 16 آزمودنی گروه مداخله تمرینات ذهن خوانی آموزش داده شد و 16 آزمودنی دیگر که گروه کنترل بودند هیچ مداخله ای دریافت نکردند. جلسات به صورت فردی در طی 2 ماه ( هفته ای 2 جلسه 40-30 دقیقه ای) برگزار شد. افراد هر دو گروه قبل و بعد از مداخله با استفاده از 2 آزمون ارزیابی شدند: نسخه فارسی آزمون نظریه ذهن ( قمرانی،2006) برای ارزیابی توانایی نظریه ذهن و نسخه فارسی پرسشنامه مهارت های ارتباطی کودکان (کاظمی،2005) برای ارزیابی توانایی های کاربردشناسی. نتایج: برای بررسی تفاوت های ایجاد شده بین قبل و بعد از مداخله در دو گروه مداخله و کنترل از آزمون تی مستقل و آنالیز کوواریانس استفاده شد که تغییرات معناداری را در توانایی نظریه ذهن (001/0p<) و مهارت های ارتباطی ذهن (001/0p<) در گروه مداخله مشاهده شد. در بعضی از خرده مقیاس های مربوط به کاربردشناسی زبان شامل آغازگری نامناسب (08/0p=)و زبان کلیشه ای(475/0p=) تفاوت معناداری مشاهده نشد. نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاکی از وجود ارتباط بین توانایی نظریه ذهن کودکان اوتیستیک و مهارت کاربردشناسی زبان آنها می باشد و نشان می دهد که آموزش هایی که در زمینه تکالیف ذهن خوانی ارائه می گردد می تواند به رشد مهارت های کاربردشناسی زبان کودکان اوتیستیک بیانجامد. کلمات کلیدی: اوتیسم، مهارت کاربردشناسی زبان، نظریه ذهن، آموزش تمرینات ذهن خوانی